Begeleidingsverpleegkundigen

Een professionele wielrenster en verpleegkundige? Voor velen klinkt het als een onmogelijke combinatie. Niet voor Ines Van de Paar (22). Ze rijdt op hoog niveau bij KDM-Pack en staat tegelijk op de werkvloer als verpleegkundige in het operatiekwartier van het Noorderhartziekenhuis in Pelt. Ines: “Ik wil nog lang koersen, maar ook blijven groeien in de zorg. Waarom kiezen als mijn hart in beide ligt?”

In één week tijd afstuderen als verpleegkundige en de titel van Belgische kampioene in het baanwielrennen behalen? Ines Van de Paar deed het begin 2025 met glans. Haar liefde voor wielrennen begon al vroeg: op haar achtste zat Ines voor het eerst op een koersfiets. En ze bleef trappen. Zo werd ze Vlaams kampioene bij de juniores, behaalde een Belgische titel op de piste en rijdt vandaag voor een professionele wielerploeg. Toch koos ze ervoor om ook een ander pad te volgen. “Net als mijn passie voor fietsen, voelde ik van jongs af aan dat ik later graag voor anderen wou zorgen”, vertelt Ines. “Ook al gaven mijn ouders mij de kans om volop voor de koers te gaan, ik wilde zelf iets achter de hand hebben. Daarom besloot ik een opleiding tot verpleegkundige te volgen.”

Van koersfiets naar operatiekwartier

Ines startte in de HBO5-opleiding en studeerde in januari 2025 succesvol af. Vandaag werkt ze in het operatiekwartier van het Noorderhartziekenhuis in Pelt, de plek waar ze ook stage liep. “Het is een heel dankbare werkplek”, zegt ze. “De shiften zijn duidelijk, het team is fijn en ik ben er heel nauw bij de patiënten betrokken. Tegelijk is het goed te combineren met mijn trainingen en het gezinsleven. Na de werkuren en in het weekend is er voldoende tijd voor sport.”

En Ines gaat nog een stap verder. Na haar HBO5-opleiding startte ze de bacheloropleiding tot VVAZ (verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg). “Het is een enorme puzzel, dus ik moet alles heel goed plannen. Hoewel ik zo veel mogelijk naar de lessen probeer te gaan, zijn er ook momenten waarop dat niet lukt. Ik ben gelukkig een vrij goede student dus via zelfstudie blijf ik vlot mee met de leerstof. Omdat ik al werk, kan ik wat ik leer ook meteen toepassen op de werkvloer. Dat is mooi meegenomen.”

Trainen na het werk

Waar anderen rusten na een werkdag, springt Ines dus vaak nog op de fiets. “Ik train vooral ’s avonds. Eerst werken, dan het huishouden, dan fietsen. Gelukkig doet mijn vriend ook aan wielrennen. We proberen samen een goed ritme te vinden. In de schoolvakanties en weekends kan ik vaak wat extra trainen.” Naast haar eigen sportcarrière geeft Ines ook trainingen bij Cycling Vlaanderen. “Dat vind ik supertof om te doen. Jongeren helpen groeien in hun sport geeft veel voldoening. Ik leer er zelf door bij en blijf fit door mee te doen.”

Hoewel haar ploeg volledig achter haar keuze voor verpleegkunde staat, is het soms wel zoeken naar evenwicht. “Je moet keuzes durven maken. Soms mis ik een training omdat het werk of de studie voorrang heeft. Maar dan weet ik: morgen is er weer een kans. Ik probeer vooral realistisch te blijven en naar het grotere plaatje te kijken.”

“Durf je eigen pad te kiezen”

Ines wil zich de komende jaren nog even blijven toeleggen op sprintwedstrijden op topniveau, maar ook verder groeien als verpleegkundige. “Ik zie mezelf zeker nog lang in de zorg werken. En zolang mijn lichaam het toelaat, blijf ik koersen. Het hoeft niet of-of te zijn.”

Voor wie twijfelt of verpleegkunde wel te combineren valt met een andere passie, is haar boodschap duidelijk: “Het kan echt. Als je goed plant en bereid bent om af en toe flexibel te zijn, lukt het. Het is niet erg om eens een training te missen. Zolang je maar weet waarom je het doet. Ja, het is lastig. Maar ik haal ontzettend veel energie uit wat ik doe. Koersen en zorgen: dat is gewoon wie ik ben.”

Meer gelijkenissen dan je denkt

Op het eerste gezicht lijken topsport en verpleegkunde mijlenver uit elkaar te liggen. Toch ziet Ines veel raakvlakken. “In beide heb je een sterk karakter nodig. Je moet kunnen doorzetten, plannen, coördineren. En als het even tegenzit: rustig blijven en je plan trekken. Ook zelfstandigheid is belangrijk. Omgaan met een stressvolle situatie in een operatiezaal of met een lekke band langs de kant van de weg stranden: je moet kunnen schakelen en het hoofd koel houden. Die mentale kracht neem ik mee van de ene wereld naar de andere.”

We moeten slimmer zorgen, zoveel is duidelijk. Hoe hou je het zorgsysteem werkbaar wanneer de noden blijven toenemen en het personeel afneemt? Digitalisering kan verpleegkundigen versterken — als ze zich er veilig en bekwaam bij voelen, zonder het als een extra belasting te ervaren. Wat ontbreekt, is een helder kader: wat zijn digitale competenties precies, en hoe veranker je die in de opleiding zonder ze te verzwaren? Tinne Keepers, studente aan de UHasselt, gaat in haar masterproef op zoek naar antwoorden. Wij kregen een sneakpeek.

Tinne Keepers is van opleiding kinesitherapeut en werkt in het buitengewoon onderwijs. Vanuit haar drive om de zorg structureel te verbeteren, schoolt ze zich bij via de master systeem- en procesinnovatie in de gezondheidszorg aan de UHasselt. “Ik zocht al lang naar een manier om bij te dragen aan een preventiever, efficiënter zorgmodel. Deze opleiding gaf me de taal en de tools om dat te doen.” Professor Daan Aeyels begeleidt haar masterproef. Naast zijn academische functie is hij senior adviseur welzijns- en gezondheidsbeleid bij het Kennis- en Lobbycentrum van Voka, het Vlaamse netwerk van ondernemingen. “We leiden vandaag verpleegkundigen op om goed te zorgen voor individuele patiënten, maar de uitdagingen zitten steeds vaker op systeemniveau”, stelt hij. “De gezondheidszorg staat wereldwijd onder druk door de vergrijzing, met als gevolg een stijgende zorgvraag en een dalend aantal zorgprofessionals. Verpleegkundigen spelen hierin een sleutelrol als grootste beroepsgroep. Digitalisering biedt kansen om zorg beter te organiseren, maar vraagt afgestemde vaardigheden. De curriculumanalyse toont aan dat digitale competenties momenteel slechts beperkt geïntegreerd zijn in de Vlaamse opleidingen, en dat ze ontbreken in de recent herziene domeinspecifieke leerresultaten (DLR) voor de opleidingen basisverpleegkunde. We hebben dus mensen nodig die begrijpen hoe zorg georganiseerd wordt en hoe technologie daar op een zinvolle manier bij kan helpen. Denk aan telemonitoring, waarmee verpleegkundigen tot vijf keer meer patiënten kunnen opvolgen dan analoog. Dat vraagt andere vaardigheden en een andere manier van denken.”

36 subcompetenties, ingepast in CanMEDS

Hoe kan je nu digitale competenties definiëren, concretiseren en integreren in de opleiding van verpleegkundigen, zonder die opleiding zwaarder te maken? Dat is de vraag waar Tinne zich in haar onderzoek over buigt. “Digitale competentie is geen aparte rol”, legt Tinne uit. “De vaardigheid is verweven met alle bestaande professionele rollen die verpleegkundigen opnemen.”

Om het brede begrip ‘digitale competentie’ te vertalen naar de praktijk, werkte Keepers een gevalideerd competentiekader uit op basis van literatuurstudie en een focusgroep met zorgprofessionals. Ze vertrok daarbij van het CanMEDS-kader, dat internationaal gebruikt wordt om beroepscompetenties in de zorg te beschrijven en ook de basis vormt voor de functieprofielen van Vlaamse verpleegkundigen. Concreet levert dit onderzoek een definitie en een overzicht van digitale competenties, gekoppeld aan de zeven CanMEDS-rollen, zodat ze aansluiten bij het beroepsprofiel van verpleegkundigen.

We zoomen even in. CanMEDS omschrijft volgende zeven rollen: de verpleegkundige als zorgverlener, communicator, samenwerkingspartner, academicus, gezondheidsbevorderaar, organisator en professional. “Om te vermijden dat hier nog eens een achtste rol bij komt, heb ik elke bestaande rol ontleed en onderzocht welke reeds bestaande en vaak gekende digitale vaardigheden gematcht konden worden. Het resultaat is een framework van 36 digitale competenties, onderverdeeld in 19 basiscompetenties en 17 geavanceerde.”

We maken het concreet met een voorbeeld. De eerste rol in CanMEDS is die van de verpleegkundige als zorgverlener en wordt omschreven als: “Verpleegkundige zorg verlenen op basis van kennis van ziektebeelden, diagnostiek, farmacologie, verpleegtechnieken, preventie en zelfmanagement.”

De vier basiscompetenties die het onderzoek van Tinne hieraan linkt:

• Informatiebeheer: updates maken in het elektronische patiëntendossier.
• Gegevensbeveiliging: correct omgaan met privacy (AVG), onder andere door sterke wachtwoorden te gebruiken.
• Informatievaardigheden: gericht zoeken en filteren van medische info, zoals medicijninteracties.
• eHealth-gebruik: vlot werken met digitale tools zoals apps, beeldbellen en spraakherkenning.

De vier geavanceerde competenties:

• Zorgtechnologie toepassen: werken met sensoren, wearables, medicijndispensers en domotica.
• Artificiële intelligentie gebruiken: AI inzetten om zorgplannen te personaliseren.
• Data interpreteren: gezondheidsgegevens analyseren via dashboards en trends herkennen.
• Gegevens delen: gevoelige data veilig verwerken en uitwisselen via beveiligde kanalen.

De competenties houden rekening met ethische, juridische en technische aspecten. Ook thema’s als privacy, gegevensbeveiliging, risicobeheer en professionele digitale identiteit komen aan bod.

Van definitie naar implementatie

Haar kader is niet bedoeld als extra belasting, maar moet vooral expliciet maken wat je van studenten verwacht, zodat leerdoelen helder worden. Dat ontbreekt vandaag vaak. Voor Daan Aeyels is het duidelijk: “Als we willen dat verpleegkundigen aan het stuur blijven in een steeds digitaler wordend zorglandschap, moeten we hen daarvoor ook opleiden. Dat hoeft geen ‘digistress’ op te leveren. Als we digitale tools juist inzetten, kunnen verpleegkundigen net versterkt worden in hun rol. Niet uitgeperst, wel ondersteund.”

Hij benadrukt dat het niet gaat om ‘meer doen met minder’, maar om slimmer werken. “Digitalisering is geen doel op zich, maar een middel om zorg toegankelijk, veilig en menselijk te houden. Door tools als telemonitoring kunnen verpleegkundigen hun aandacht richten op wie dat het meest nodig heeft.”

Het moment is nu

De timing van de masterproef is allesbehalve toevallig. De hervorming van het verpleegkundig beroep — met een duidelijker onderscheid tussen graduaat en bachelor — maakt dat alle curricula momenteel herschreven worden. En net daar wringt het schoentje. “Veel opleidingsinstellingen gaven aan dat ze nog niet wisten hoe ze digitale competenties moesten verankeren in hun nieuwe curriculum. Of dat ze enkel werkten met de dertien leerresultaten van de overheid, zonder veel inhoudelijke invulling. Deze masterproef reikt hen nu een bruikbaar kader aan, gebaseerd op wat er leeft in het werkveld en in de literatuur”, vertelt Tinne. “Ook voor werkgevers biedt het kader een overzicht van digitale vaardigheden die in een levenslang leeraanbod opgenomen kunnen worden”, aldus Daan Aeyels.

De masterproef van Tinne wordt op 14 juni gepresenteerd aan de UHasselt. Het kader dat ze ontwikkelde, krijgt hopelijk een plaats in de verpleegkundige curricula van de toekomst. Eén ding is zeker: de vertaalslag die zij maakt tussen visie, praktijk en onderwijs komt geen dag te vroeg.

De zorg staat nooit stil. Dat merk je in het beleid, maar geldt evenwel voor de verschillende zorgopleidingen als voor de taakverdeling van verpleegkundigen op de werkvloer. Met de invoering van de basisverpleegkundige en de verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg (VVAZ) zet de sector een belangrijke stap vooruit. Wat precies de verschillen zijn en waarom was deze opsplitsing nodig was vertelt Inge Biot, onderwijsadviseur bij AHOVOKS en lid van de Federale Raad voor Verpleegkunde (FRV).

Stel je een doorsnee ziekenhuisafdeling voor. Aan het bed van patiënt A, die herstelt van een ongecompliceerde longontsteking, staat een basisverpleegkundige. Die voert de dagelijkse zorgtaken uit: medicatie toedienen, parameters opvolgen, wondzorg. In de kamer daarnaast stelt een verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg (VVAZ) het verpleegplan van patiënt B bij, een persoon met instabiele diabetes die herstelt van hartfalen. De VVAZ coördineert het zorgteam, overlegt met de arts en stuurt collega’s aan waar nodig.

Concreet: de basisverpleegkundige werkt binnen een zorgteam, voert patiëntenzorg uit volgens een verpleegplan en schakelt hulp in wanneer de zorgvraag te complex wordt. De VVAZ daarentegen stelt zelfstandig verpleegplannen op, neemt complexe beslissingen en leidt het team.

“Niet iedereen is gemaakt om klinisch leiderschap op te nemen”, legt onderwijsadviseur Inge Biot uit. “Dat vraagt een specifieke set vaardigheden die je ontwikkelt tijdens de bacheloropleiding en verder aanscherpt op de werkvloer. De basisverpleegkundige is geen ‘verpleegkundige light’, maar een nieuw beroep. Het zijn twee verschillende profielen die elkaar aanvullen, niet vervangen. Vroeger leidde de opleiding HBO-verpleegkunde en de bacheloropleiding tot dezelfde uitvoering van het verpleegkundige beroep. Dat leidde ertoe dat de afgestudeerden van de twee opleidingen dezelfde taken uitvoerden op de werkvloer. De hervorming maakt nu helder wie waarvoor bevoegd is en dat kan de kwaliteit van zorg verhogen.”

Nood aan een duidelijk kader

De hervormingen zijn dan wel een feit, scholen en instellingen werden in snelheid genomen. Niet iedereen is bovendien al overtuigd van de functiedifferentiatie. “Verandering geeft altijd wat onrust”, vervolgt Inge. “Zeker in een beroep waar zorgverleners vanuit hun hart handelen. Er zijn voor- en nadelen aan deze nieuwe zorgprofielen. Er is een duidelijke functiedifferentiatie maar het wordt een uitdaging voor de verpleegafdelingen om deze zorgprofielen optimaal in te zetten. Dit maakt dat er geïnvesteerd moet worden in een duidelijk kader dat instellingen zullen integreren op de werkvloer. Daarom willen we onderwijsaanbieders optimaal ondersteunen in die transitie.”

Om de ontwikkeling van de specifieke verpleegkundige beroepscompetentieprofielen te kaderen is het noodzakelijk om de identiteit en de kerntaken duidelijk te definiëren. Daarom heeft het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS) aan de hand van de regelgeving, opgemaakt door de FOD Volksgezondheid, de partners uit het werkveld (ziekenhuizen, woonzorgcentra, thuiszorg) en andere belangrijke stakeholders zoals NETWERK VERPLEEGKUNDE in het proces begeleid om een beroepskwalificatie basisverpleegkundige op te maken. Die beroepskwalificatie ligt aan de basis van de domeinspecifieke leerresultaten (DLR’s) basisverpleegkunde die de onderwijsinstellingen hebben opgemaakt in samenwerking met AHOVOKS en VLHORA.

De hogescholen zijn eveneens hun curricula aan het aanpassen aan de bijkomende competenties en verpleegkundige handelingen die door zowel de Europese als federale wetgeving voorgeschreven werden. Daarbij worden ook de DLR’s van de VVAZ herbekeken. Partners uit het werkveld en andere stakeholders zullen vanuit het werkveldperspectief een beroepskwalificatie opmaken voor de VVAZ, eveneens gebaseerd op het federale beroepscompetentieprofiel[1] en volgens de Europese regelgeving[2].

Kwaliteit, transparantie en mobiliteit

Nog tot 4 maart 2026 hebben de Europese lidstaten de tijd om de opleiding van de verpleegkundige verantwoordelijk voor de algemene zorg (VVAZ) aan te passen. De bacheloropleiding zal dus afgestemd moeten worden, enerzijds op de richtlijn uit 2005 en anderzijds op nieuw vooropgestelde kennis en vaardigheden uit Europese wetgeving. “Nu is het de beurt aan de VVAZ”, zegt Inge. “VLHORA gaat samen met de vertegenwoordigers van de hogescholen van start om de DLR’s te herbekijken en aan te passen om vast te leggen wat elke verpleegkundige precies moet kennen en kunnen om het beroep uit te oefenen. Voor opleidingen is dat essentieel: het vormt de basis om curricula op te bouwen, lessen te structureren en studenten klaar te stomen voor de praktijk. Als opleidingen niet afgestemd zijn op actuele competentie-eisen, riskeren studenten vaardigheden te missen die ze later nodig hebben in het werkveld. Bovendien leidt een duidelijk profiel ertoe dat alle afgestudeerden hetzelfde minimale niveau halen, ongeacht waar ze hun diploma behaalden. Dat verhoogt de kwaliteit, transparantie en mobiliteit binnen de zorgsector.”

De hogescholen zullen vanaf academiejaar 2025-2026 hun curriculum hebben aangepast. Zo weten studenten, docenten, werkgevers en verpleegkundigen precies wat van hen verwacht wordt. “We willen de verwachtingen in het onderwijs en de praktijk perfect op elkaar afstemmen. De zorgsector heeft mensen nodig op elk niveau”, benadrukt Inge. “Door duidelijke profielen te creëren, kan iedereen binnen zijn capaciteiten als zorgverstrekker aan de slag en maken we het beroep aantrekkelijker. Ook op het werkveld zullen aanpassingen noodzakelijk zijn, maar als de integratie van al de voorziene veranderingen goed wordt geïmplementeerd zal dit de kwaliteit van de zorg naar een hoger niveau tillen.”

[1] Federale Raad voor Verpleegkunde. (2024). Beroeps- en competentieprofiel van de verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg. Goedgekeurd op 10 september 2024.

[2] Europese Unie. (2005). Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties. Publicatieblad van de Europese Unie, L 255, 30.9.2005, p. 22–142

Een warm onthaal en ondersteunende begeleiding van nieuwe medewerkers zijn cruciaal voor een goede integratie van de nieuwkomers op de werkvloer. Begeleidingsverpleegkundigen spelen daarin een centrale rol. Zij moeten volop met de nieuwe wetgeving aan de slag en verwelkomen in 2026 de eerste nieuwe zorgprofielen op de werkvloer. Hoe pakken ze dat aan? Dat bekijken we met Gitte Van Gestel en Veerle Stalmans van de werkgroep Begeleidingsverpleegkundigen van NETWERK VERPLEEGKUNDE.

Een recente studie toont aan dat een goede begeleiding loopt van de eerste werkdag tot twaalf à achttien maanden later. Zo werk je aan de integratie van nieuwe mensen in het team en in de zorginstelling. Hoe dat volgens de recente wetgeving moet gebeuren, is voor velen nog onduidelijk. Ook voor de begeleidingsverpleegkundigen die de nieuwkomers en studenten verwelkomen en ondersteunen tijdens hun eerste dagen op de werkvloer. “De nieuwe zorgladder verpleegkunde is een zeer positieve evolutie”, zegt Veerle Stalmans, begeleidingsverpleegkundige in het Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS). “We hebben iedereen nodig, in zijn eigen sterkte en volgens ieders talenten. Maar het mag geen hiërarchisch gegeven worden. Zorg verlenen is teamwerk. Het zal sowieso tijd vragen om de wetgeving om te zetten in de praktijk, maar ik ben ervan overtuigd dat het een meerwaarde zal bieden.” Dat beaamt ook Gitte Van Gestel, begeleidingsverpleegkundige bij Bethanië GGZ: “Momenteel krijg je een verpleegkundige verantwoordelijk voor de algemene zorg (VVAZ) die meer coachend opgeleid is en zit je met een werkvloer die daar nog niet helemaal op afgestemd is. Dat moet grondig bekeken worden.”

Iedereen meenemen in het verhaal

Begeleidingsverpleegkundigen werken niet op een eiland. Het ondersteunen van nieuwe medewerkers en van studenten is de verantwoordelijkheid van iedereen en gebeurt samen met de collega’s van de verschillende afdelingen, mentoren en vooral ook met de scholen. Net in die samenwerking met de opleidingsinstellingen zien zowel Gitte als Veerle opportuniteiten. “Zo stemmen we de verwachtingen van de opleidingen, de studenten en de stageplaatsen op elkaar af in functie van wat de nieuwe zorgladder verwacht”, zegt Gitte. “Ik pleit ervoor dat het werkveld en de scholen hierover goed overleggen zodat ze van elkaar weten waar ze mee bezig zijn. Dat heeft enkel voordelen, want je leert elkaar beter kennen en begrijpen. Je denkt samen na over vragen, zoals bijvoorbeeld de definitie van complexe zorg, de rollen van de VVAZ en de basisverpleegkundige, de gestructureerde zorgteams, … Dat is een verrijkende, verbindende oefening.”

De wetgeving zal een nieuwe manier van werken met zich meebrengen. Dat zal er geen van hiërarchie zijn, wel een van verantwoordelijkheid voor de patiënt. “Soms geven studenten aan dat ze dit niet willen”, vertelt Veerle. “Maar de regie van de zorg in handen nemen en een band opbouwen met je patiënt is ook coördineren en verantwoordelijkheid opnemen. Het gaat niet om wat je naar wie delegeert, wel om hoe je met collega’s en zorgvragers omgaat. Delegeren staat niet gelijk aan loslaten, wel aan het overzicht bewaren en ondersteunen waar nodig. Je rol als verpleegkundige is zoveel meer dan achter een laptop zitten. Elke seconde bij de patiënt moet en kan je invullen door te communiceren. Daar zie ik opportuniteiten voor de VVAZ, want het is een competentie waarvoor je enerzijds aanleg moet hebben en die je anderzijds kan aanleren op de schoolbanken en op de werkvloer. Slechts enkelingen zijn hier een natuurtalent in.”

Klaar voor nieuwe zorgprofielen?

In 2026 zullen de eerste basisverpleegkundigen actief zijn op de werkvloer. “Dat is niet lang meer”, zegt Veerle. “De prioriteiten van veel verpleegkundigen en zorginstellingen liggen momenteel elders. Financiering, personeelstekorten, welke diensten blijven open: het zijn vragen die zorgverleners en directies meer bezighouden dan de nieuwe zorgprofielen die er binnenkort bijkomen. Als begeleidingsverpleegkundige heb je de belangrijke taak om aan te voelen wat wel of niet goed loopt. Je luistert naar je collega’s, pikt dingen op en pakt de zaken aan. Daarbij is het belangrijk om informatie op een correcte, transparante en toegankelijke manier door te geven.”

Communiceren, dus. Zowel Veerle als Gitte merken op dat de opleidingsinstellingen de nodige aandacht besteden aan communicatievaardigheden. Zij proberen onder meer bachelorstudenten al vanaf hun eerste stage-ervaringen mee te nemen in de nieuwe coördinerende rol die van de VVAZ verwacht wordt. “Je hoeft daar niet tot het vierde jaar mee te wachten”, zegt Gitte. “Ik laat vierdejaarsstudenten in de bachelor soms mee instaan voor het onthaal van nieuwe stagiairs en we betrekken hen in het kwaliteitsluik.”

Samen vooruit

Veerle en Gitte zien kansen in werkplekleren. “Met meer investeringen lijkt het me zinvol om verschillende functies samen te zetten die van elkaar leren en die leren samenwerken, zeker met het oog op het gestructureerde zorgteam. Ook simulatieonderwijs is een goed idee. Bovendien is het wetenschappelijk aangetoond dat dit werkt”, klinkt het. “Daarnaast zijn er ook oplossingen te vinden in de wetgevingen rond de bekwame helper en ADL (Activiteiten van het Dagelijkse Leven). We moeten uitzoeken wat mag en wat kan, en wat we kunnen loslaten en delegeren.”

Voor Veerle is het duidelijk: “We kunnen niet blijven verder doen zoals we bezig zijn. Er zijn niet genoeg zorgverleners om de demografische evolutie het hoofd te bieden. We hebben iedereen en ieders talenten en vaardigheden nodig. Alleen door het samen en met respect voor elkaar te doen, vorm je een team.” Dat teamwerk ziet Gitte ook tussen de zorginstellingen en de scholen. “We moeten elkaar helpen en niet elk in ons eigen hokje blijven. Laat ons theorie en praktijk samenbrengen. We zijn geen concurrenten en we hebben allemaal hetzelfde doel voor ogen: kwaliteitsvolle zorg voor de patiënt en het opleiden van bekwame verpleegkundigen. Die brug moeten we bovendien ook slaan op de werkvloer, tussen de verschillende generaties. Gen Z kijkt helemaal anders naar work-lifebalance en naar avond- en weekendwerk dan mensen die al langer aan het werk zijn, maar iedereen brengt kennis en expertise aan. We moeten samen evolueren.”

Goed nieuws voor studenten die een centje willen bijverdienen. Sinds 1 januari 2025 mogen ze tot 650 uur per jaar onbelast bijklussen. Voorheen lag de grens op 475 uur. Een stevige sprong vooruit, zowel voor de student als voor de werkgever. Maar wat betekent dat voor de belastingen en voor het Groeipakket van de ouders? Advocaat en juridisch adviseur voor NETWERK VERPLEEGKUNDE Stany Ossieur licht de belangrijkste gevolgen toe voor student, werkgever en ouder. “Zolang je onder het plafond blijft, is er geen probleem.”

De verhoging van de studentenarbeid naar 650 uur was het eerste wetsvoorstel dat de nieuwe Arizona-regering goedkeurde. De bedoeling? Jongeren meer kansen geven om praktische werkervaring op te doen terwijl ze hun koopkracht versterken. “Steeds meer jongeren bekostigen vandaag (een deel van) hun studies en levensonderhoud zelf. Extra inkomsten zijn voor hen dus meer dan welkom. De verhoging van het aantal toegelaten werkuren maakt dit mogelijk”, vertelt Stany Ossieur, advocaat-bestuurder bij advocatenkantoor Advamo en adviseur voor de Juridische Adviesgroep van NETWERK VERPLEEGKUNDE. In 2023 en 2024 gold een tijdelijke maatregel van 600 uur per jaar. Toen die wegviel, zakte het maximum begin 2025 opnieuw naar 475 uur. De nieuwe regering trok dit recent op naar 650 uur.

Lagere sociale bijdragen

Elke tewerkstelling in België is onderworpen aan sociale zekerheidsbijdragen (RSZ-bijdragen). Zowel werknemer als werkgever dragen hun steentje bij, samen goed voor 38,07 procent van het brutoloon. Met die bedragen worden onder andere de ziekteverzekering, pensioenen en werkloosheidsuitkeringen uitbetaald. “Voor studentenarbeid gelden lagere tarieven”, licht Stany toe. “Het totaalbedrag van de sociale bijdragen bedraagt hier slechts 8,13 procent. Werkgevers betalen daarvan 5,42 procent, studenten zelf dragen 2,71 procent af op hun brutoloon.”

Die lagere bijdrage maakt studentenarbeid nog steeds een financieel interessante keuze, ook voor de werkgever. “Door de lage sociale bijdragen kunnen bedrijven voordeliger extra werkkrachten inzetten, zeker tijdens piekperiodes. Dit is een goede en snelle manier om kraptes op de arbeidsmarkt tijdelijk op te vangen. Bovendien krijgen jongeren zo de kans om al tijdens hun studies waardevolle werkervaring op te doen.” Met de ‘korting’ op de sociale bijdragen wil de regering werkgevers actief aanmoedigen om met jobstudenten te werken. Door de verhoging naar 650 toegelaten uren per jaar kunnen zowel studenten als werkgevers het systeem nog beter benutten.

Hou je uren en inkomen in de gaten

Voor studenten is het opletten geblazen. Wie meer dan 650 uur werkt, betaalt wel de volle pot aan sociale bijdragen. “Vanaf het 651ste uur ben je officieel een werkstudent en betaal je het normale tarief van 13,07 procent sociale bijdragen”, waarschuwt Stany. “Maar niet alleen de uren zijn van belang, ook je inkomsten tellen mee.”

Studenten die in 2025 op jaarbasis minder dan 15.585,71 euro verdienen, na afhouding van de sociale bijdragen, betalen geen belastingen. Wie meer verdient, betaalt belastingen op het deel van het inkomen boven die grens. Dat plafond wordt jaarlijks aangepast. Studenten die binnen de toegelaten inkomensgrens blijven, krijgen een belastingaanslag van 0 euro. Zo hoef je dus geen extra belasting op je loon te betalen. “Wie zijn uren en inkomsten niet goed opvolgt, kan onaangenaam verrast worden. Slim plannen blijft de boodschap.”

De impact op belastingen en kinderbijslag van ouders

Niet alleen studenten houden het best de plafonds in de gaten. Ook ouders kunnen financieel getroffen worden. Het belangrijkste aandachtspunt? Het Groeipakket, de moderne naam voor de kinderbijslag. Dit pakket wordt gefinancierd met inkomsten uit de sociale zekerheid. Tot het achttiende levensjaar van het kind is er geen probleem: het Groeipakket blijft sowieso behouden. Zodra de student meerderjarig is en meer dan 650 uur werkt als jobstudent, moet je uitkijken. De student mag vanaf dan nog maximaal 80 uur per maand werken onder een ‘gewoon’ contract, zoals een interim, flexi-job of contract van bepaalde of onbepaalde duur. Overschrijd je die limiet? Dan verliezen de ouders die maand het Groeipakket.

Daarnaast zijn de gevolgen ook voelbaar in de belastingen van de ouders. Per kind ten laste, zijnde een kind dat officieel bij je inwoont en financieel van jou afhankelijk is, geniet je als ouder van fiscale voordelen zoals lagere belastingen. “Als een student te veel verdient, wordt die niet langer als kind ten laste beschouwd”, beklemtoont Stany. “Daardoor riskeren ouders hogere belastingen te moeten betalen.”

Om fiscaal ten laste van de ouders te blijven, gelden maximale inkomensbedragen. Kinderen van een gehuwd of wettelijk samenwonend koppel mogen maximaal 8.545 euro bijverdienen, voor kinderen van alleenstaande ouders ligt de grens op 10.832,50 euro. Wie deze bedragen overstijgt, zadelt zijn ouders mogelijk op met hogere belastingen. “Het bedrag vanaf wanneer de ouders meer belastingen moeten betalen is dus sneller bereikt dan het bedrag vanaf wanneer jij als student belastingen moet betalen. Dit is iets om in de gaten te houden als student en als ouder.”

De keerzijde: meer druk op de sociale zekerheid

Hoe voordelig studentenarbeid ook kan zijn voor de verschillende betrokken partijen, Stany plaatst ook een belangrijke kanttekening: “Door de gunstige voorwaarden vloeien er minder inkomsten naar de sociale zekerheid. En dat terwijl er al een nijpend tekort is.”

De vergrijzing speelt hierin een niet te onderschatten rol. “We moeten almaar langer instaan voor medische zorgen, en langer en meer pensioenen uitbetalen. Meer studentenarbeid biedt op korte termijn zeker voordelen voor de arbeidsmarkt. Zo kunnen zorgstudenten de tekorten in de zorgsector opvangen. Maar op de lange termijn zet het de financiële draagkracht van ons sociale zekerheidssysteem verder onder druk.”

Wat met flexi-jobs?

Naast studentenarbeid breidt de nieuwe regering ook de flexi-jobs verder uit. “Flexi-jobs geven werknemers en gepensioneerden de kans om belastingvrij bij te verdienen”, legt Stany uit. “Op deze inkomsten betaal je geen belastingen of sociale bijdragen.” In 2023 waren flexi-jobs nog beperkt tot tien sectoren, zoals de horeca. In 2024 kwamen daar nog eens twaalf sectoren bij. De nieuwe regering Bart De Wever I maakte flexi-jobs vanaf 2025 mogelijk in alle sectoren die daarvoor kiezen. Elk paritair comité bepaalt zelf waar en in welke functies flexi-jobbers aan de slag kunnen, dus ook binnen de zorgsector.

Het maximumbedrag dat een flexi-jobber mag verdienen stijgt. Vanaf 2025 mag je tot 18.000 euro per jaar bijverdienen via een flexi-job. Dat is 6.000 euro meer dan voordien. Wie meer verdient dan dat plafond, betaalt alsnog belastingen. Werkgevers blijven ook bij flexi-jobs genieten van lagere sociale bijdragen.

Toch weerklinkt hier kritiek. “Wie bijklust in een flexi-job betaalt geen belastingen of sociale bijdragen maar bouwt wel sociale rechten op, zoals het recht op een werkloosheidsuitkering of pensioen. Die verlaagde bijdragen betekenen opnieuw minder inkomsten voor de staat. Bovendien bestaat het risico dat steeds meer werknemers flexi-jobs verkiezen boven reguliere arbeid, waardoor de structurele krapte op de arbeidsmarkt niet echt wordt opgelost”, besluit Stany.