“Maximale betrokkenheid binnen professionele afstand”

De definitie van huidhonger is een gebrek aan affectieve aanraking. Dat verlangen naar aanraking is breder dan erotische of seksuele aanraking. Ook een schouderklopje of een hand vastnemen kan het verschil maken. Als gerontoloog doet Els Messelis onderzoek naar ouder worden. Al 35 jaar is ze begaan met de thematiek intimiteit bij deze groep.

Els Messelis gaat geregeld in gesprek met ouderen en verzamelde levensverhalen in haar recentste boek Aanraking in tijden van huidhonger. “In 2018 voerde ik een aangrijpend gesprek met een bewoonster van een woonzorgcentrum. Ze snakte naar intimiteit en aanraking, zozeer dat ze hoopte van de zorgverleners eens een knuffel te krijgen. We sloten elkaar in de armen en op dat moment wist ik dat ik meer moest doen met dit onderwerp”, vertelt Els. Na de verwerking van persoonlijke en professionele levensverhalen in haar boek ging Els op zoek in beroepscodes en onderwijsprogramma’s. “Daarin vond ik heel wat terug over ongewenste intimiteiten. Een belangrijk punt, maar wordt het ook niet eens tijd om te spreken over gewenste intimiteiten? Als we iets geleerd hebben uit deze pandemie, is het dat intimiteit en aanraking basisbehoeften zijn voor jong en oud.”

De rode draad in de gesprekken over intimiteit is consent. “Ook wanneer we spreken over positieve aanrakingen, letten we erop dat die niet ongevraagd gebeuren. Iedereen moet in staat zijn hun persoonlijke en professionele grenzen te bewaken”, stelt Els. Ze werkt met methodieken, zoals de reflectiecirkel van Korthagen, die praktische handvaten bieden voor de complexe realiteit. Tijdens de lezing gaat Els doelgericht aan de slag met die methodieken. Hoe kunnen verpleegkundigen omgaan met de drang naar aanraking van zorgvragers, en hoe gaan ze om met hun eigen huidhonger? “Samen zoeken we het evenwicht tussen maximale betrokkenheid en professionele afstand.”